تحلیل ریخت شناسی منظومه لیلی و مجنون نظامی بر اساس الگوهای ریخت شناسی پراپ

Authors

فرشته ناصری

استادیار و عضو هیأت علمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام (ره) شهرری،شهرری،ایران

abstract

با نگرشی عمیق در متون ادبی چند دهه اخیر، که روایت شناسی به عنوان ارزشمندترین دستاورد ساختارگرایی مطرح گردید،توجه به ساختار و بن مایه های داستانی براساس عملکرد نقش مایه ها و خویشکاری های هر یک از آن ها به منظور تحلیل روابط و مناسبات شخصیت ها و ساختار داستان در رأس امر قرار گرفت. از این رو هر یک از روایت شناسان به برخی از الگوهای تکرار شونده در متون ادبی اشاره نمودند. در این میان ولادیمیر پراپ فولکلورشناس روس با ارائه طرح جامع و الگوی کاملی در تحلیل ساختارروایی متون، تحولات عظیمی را در این عرصه به وجود آورد. با عنایت به آنچه ذکر شد و با توجه به گستره پهناور ادبیات داستانی که با برخورداری از شاخصه های کلام فولکلوریک بستر مناسبی را جهت کشف ساختار و تحلیل روایی آثار فراهم می آورد، در این پژوهش بر آن شدیم که منظومه لیلی و مجنون نظامی را به عنوان یکی از آثار ادبیات غنایی مورد تحلیل ساختاری قرار دهیم. از این رو پس از ذکر نکاتی پیرامون فرمالیسم، ساختارگرایی و ریخت شناسی به تحلیل ساختارروایی این اثر براساس الگوهای ریخت شناسی پراپ خواهیم پرداخت تا دریابیم که نظامی در تحلیل روایی این اثر از چه نوع تمهیداتی بهره جسته و عناصر و مضامین داستانی آن درقالب ساختارروایی چگونه تحلیل می گردند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ریخت ‌شناسی داستان لیلی و مجنون جامی براساس نظریه‌ی پراپ

اصطلاح ریخت‌شناسی به عنوان یکی از روش‌های تحلیل و طبقه‌بندی عناصر متن با مطالعات ولادیمیر پراپ بر روی یک­صد قصه‌ی عامیانه‌ی روسی وارد عرصه‌ی نقد ساختاری شده است. این شیوه‌ی تحلیل در شناخت نقش‌ها، نقش‌ویژه‌ها و حرکت‌های متن و چگونگی ترکیب و ارتباط این عناصر با یکدیگر کارآمد است. داستان لیلی­ومجنون جامی از جمله متون روایی ارزشمند ادبیات فارسی در قرن نهم است. جنبه‌های روایی این منظومه‌ درحوزه‌ی اد...

full text

تحلیل ریخت‌شناسی منظومه لیلی و مجنون نظامی بر اساس الگوهای ریخت‌شناسی پراپ

با نگرشی عمیق در متون ادبی چند دهه اخیر، که روایت‌شناسی به عنوان ارزشمندترین دستاورد ساختارگرایی مطرح گردید،توجه به ساختار و بن‌مایه‌های داستانی براساس عملکرد نقش مایه‌ها و خویشکاری‌های هر یک از آن‌ها به منظور تحلیل روابط و مناسبات شخصیت‌ها و ساختار داستان در رأس امر قرار گرفت. از این رو هر یک از روایت‌شناسان به برخی از الگوهای تکرار شونده در متون ادبی اشاره نمودند. در این میان ولادیمیر پراپ فو...

full text

ریخت شناسی خواب نگاره‌های شاهنامه‌ی تهماسبی بر اساس نظریه پراپ

از مباحث مهم نگارگری، بررسی شکل­شناسانه­ی عناصر تصویری و کارکرد آن­ها در پیشبرد روایت تصویری است. این پژوهش، با هدف دست­یابی به این مهم، خواب­نگاره­های شاهنامه تهماسبی را مورد بررسی ریخت­شناسانه قرار داده است. لذا این سؤال را طرح کرده است؛ عناصر سازنده­ی نگاره­های شاهنامه­ی تهماسبی در بازتولید موضوع خواب و رؤیا چه کارکرد و خویشکاری­ای دارند؟ این تحقیق از زاویه­ای نو به موضوعی ...

full text

ریخت شناسی داستان لیلی و مجنون در سه منظومه نظامی، جامی و امیرخسرو دهلوی

یکی از معروف¬ترین شیوه¬های دسته¬بندی داستان¬ها، ریخت¬شناسی است. نخستین¬بار ولادیمیر پراپ، محقق روسی، با توجه به ساخت روایت و کوچکترین واحدهای سازندۀ آن، این شیوه را ابداع کرد و در تقسیم¬بندی قصّه¬های پریان روسی به کار گرفت. قصّه¬های پریان، که افسانه جادویی نامیده می¬شود، داستانی است که در جهانی غیر واقعی رخ می¬دهد، مکان و شخصیت¬های معین ندارد و سرشار از رخدادهای شگفت و باورنکردنی است. پراپ در برر...

15 صفحه اول

ریخت شناسی داستان لیلی و مجنون جامی براساس نظریه ی پراپ

اصطلاح ریخت شناسی به عنوان یکی از روش های تحلیل و طبقه بندی عناصر متن با مطالعات ولادیمیر پراپ بر روی یک­صد قصه ی عامیانه ی روسی وارد عرصه ی نقد ساختاری شده است. این شیوه ی تحلیل در شناخت نقش ها، نقش ویژه ها و حرکت های متن و چگونگی ترکیب و ارتباط این عناصر با یکدیگر کارآمد است. داستان لیلی­ومجنون جامی از جمله متون روایی ارزشمند ادبیات فارسی در قرن نهم است. جنبه های روایی این منظومه درحوزه ی ادب...

full text

تحلیل ریخت شناسی داستان سیاوش بر اساس نظریه ولادیمیر پراپ

شاهنامه فردوسی، بزرگ ترین اثر حماسی ادب فارسی، با داشتن داستان هایی با ویژگی های مدرن و امروزی، راه را بر نظریه های ادبی متاخر برای آزمون، مقایسه و تطبیق باز کرده است. روش ولادیمیر پراپ روسی یکی از بهترین شیوه های تحلیل و طبقه بندی ریخت شناسی داستان ها و قصه های اساطیری و حماسی شاهنامه به جهت ماهیت خاص آن ها است. نوشته حاضر با بهره گرفتن از شیوه پراپ، که کارش را بر پایه کنش شخصیت ها نهاده است، ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه دهخدا

جلد ۸، شماره ۲۸، صفحات ۱۶۷-۱۹۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023